Zdrowie zwykle doceniamy wtedy, gdy pojawia się cień choroby – tak jest również w przypadku problemów ze słyszeniem. Zaczynają nas niepokoić pierwsze symptomy i zastanawiamy się: jak poprawić słuch? Zapraszamy więc do lektury artykułu, w którym postaramy się na nie odpowiedzieć.
Słowem wstępu: szlachetne zdrowie…
„Poczucie zdrowia zdobywamy tylko przez chorobę” – to słowa niemieckiego profesora nauk przyrodniczych, Georga Christopha Lichtenberga. Choć od XVIII wieku upłynęło już dużo czasu, bo to właśnie z okresu oświecenia pochodzi ten cytat, pewne prawdy pozostają niezmienne.
Niewiele osób pamięta na co dzień o profilaktyce. Często próbujemy coś zmienić dopiero wtedy, gdy na horyzoncie pojawiają się konkretne objawy dolegliwości zdrowotnych – w tym również tych dotyczących niedosłuchu. Najczęściej zadawane pytania przez pacjentów to:
- Jak poprawić słuch?
- Jak poprawić słuch bez aparatu słuchowego?
- Czy niedosłuch może się cofnąć?
Spróbujemy na nie odpowiedzieć w formie artykułu-poradnika, gdzie zbierzemy najważniejsze wskazówki. Nie sposób udzielić krótkiej i jednoznacznej odpowiedzi na wyżej wymienione zagadnienia, ponieważ mamy do czynienia z naprawdę dużą liczbą zmiennych.
Jak poprawić słuch – poznaj szkodliwe czynniki
Dbałość o zdrowie powinna się zacząć od kluczowego aspektu: świadomości. Bez znajomości zagrażających nam czynników chorobotwórczych nie będziemy w stanie podjąć odpowiedniej profilaktyki.
Musimy więc zacząć od dawki solidnej wiedzy. Odpowiemy na pytanie: co szkodzi naszemu narządowi słuchu? Dzięki temu łatwiej będzie unikać pewnych warunków, które nam zagrażają, choć oczywiście nie wszystkie problemy ze słuchem mają związek z otoczeniem zewnętrznym, co chcemy wyraźnie podkreślić. Nie mamy wpływu na takie czynniki jak np. choroby wrodzone/genetyczne czy też naturalne starzenie się organizmu.
W niniejszym artykule skupiamy się więc na takich czynnikach ryzyka, na które mamy wpływ i możemy je samodzielnie zredukować. Jeśli chcemy odpowiedzieć na pytanie, jak poprawić słuch, najpierw musimy ustalić co nam szkodzi:
- Długotrwała ekspozycja na dźwięki o dużym natężeniu,
- Wykonywanie pracy w hałasie (tzw. hałas przemysłowy),
- Ignorowanie zaleceń dot. stosowania ochronników nausznych,
- Zamieszkanie w hałaśliwej okolicy, gdzie permanentnie mamy do czynienia z dźwiękami o wyższym natężeniu (tzw. hałas środowiskowy),
- Słuchanie zbyt głośno muzyki,
- Stosowanie słuchawek dokanałowych/dousznych,
- Niedoleczone infekcje i ich powikłania (choroby uszu, zatok),
- Stosowanie leków ototoksycznych,
- Ekspozycja na wysokie ciśnienie
- Brak odpowiedniej higieny lub nieumiejętna pielęgnacja uszu,
- Zatrucie toksycznymi substancjami,
- I inne.
Jak poprawić słuch – zadbaj o profilaktykę
Jeżeli wiemy już, jakie czynniki są dla nas szkodliwe, możemy zadbać o odpowiednią profilaktykę, która przyczyni się do lepszej kondycji narządu słuchu.
Co możemy zrobić, aby cieszyć się komfortem codziennego funkcjonowania? Jak poprawić słuch bez aparatu słuchowego? Zwróć uwagę na proste czynności takie jak:
- Unikanie hałasu, a jeżeli nie jest to możliwe – stosujemy nauszniki ochronne,
- Wypoczywanie w ciszy,
- Słuchanie ulubionej muzyki, ale ciszej niż zwykle,
- Dbanie o komfort pracy i stosowanie się do zasad BHP w kontekście natężenia dźwięku (pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki!),
- Zredukowanie źródeł hałasu w domu,
- Zadbanie o niższy poziom głośności domowych sprzętów (tym bardziej jeśli włączonych jest kilka urządzeń!),
- Unikanie sytuacji, w których jesteśmy przebodźcowani dźwiękami z różnych źródeł – dajemy odpocząć naszym uszom,
- Dbałość o właściwą pielęgnację uszu (nie stosujemy patyczków!),
- Konsekwentne leczenie wszelkich infekcji,
- Możliwe zminimalizowanie użycia leków ototoksycznych,
- Czujność na hałas w samochodzie – nie słuchamy głośno muzyki w małej, zamkniętej przestrzeni.
Jak poprawić słuch – wykonuj ćwiczenia dźwiękowe
Absolutna podstawa już za nami. Jeżeli wiemy, jakie czynniki mogą nam szkodzić oraz jakie działania profilaktyczne warto podjąć, możemy pójść o krok dalej. Ćwiczenia słuchowe pomogą wyczulić zmysły na otaczające Cię dźwięki. Na czym polegają?
Ćwiczenia słuchowe opierają się o technikę uważności. Nie są skomplikowane i każdy może je wykonywać, nawet codziennie! Stosujemy je po to, by wyczulić nasz słuch na różne bodźce płynące z otoczenia.
Jak poprawić słuch przy pomocy ćwiczeń? Oto przykładowe z nich:
- Leżąc wieczorem w łóżku, zamknij oczy i spróbuj wysilić swój słuch. Chodzi o to, by usłyszeć subtelne dźwięki otoczenia, takie jak szmery na klatce schodowej, odgłosy u sąsiadów, tykanie zegara, kapanie wody. Postaraj się namierzyć ich lokalizację.
- Zwykle nie zwracamy uwagi na nasze otoczenie dźwiękowe. W ciągu dnia staraj się wyszczególnić konkretne odgłosy – np. przejeżdżające samochody, śpiew ptaków, brzęczenie sprzętów domowych. Spróbuj namierzyć jak najwięcej różnych dźwięków i nazwij je.
- Włącz ulubioną muzykę i postaraj się usłyszeć poszczególne instrumenty. Przechadzaj się po pokoju i zwróć uwagę, w jaki sposób rozchodzi się dźwięk.
- Możemy również poprosić bliską osobę o udział w ćwiczeniu. Zamykamy oczy i prosimy, by emitowała dźwięki przy użyciu różnych przedmiotów z naszego otoczenia. Staramy się określić, jaka rzecz została użyta.
Jak poprawić słuch – rozluźnij mięśnie
Inne ćwiczenia, które pomogą nam lepiej słyszeć, to te związane z naszym ciałem. Czy wiesz, że wszelkie napięcia w okolicach głowy, karku i ramion mogą się przekładać na gorsze słyszenie? Zdarza się, że nadmierne napięcie mięśniowe tych okolic prowadzi np. do występowania szumów usznych czy przetrwałego zaciskania szczęk, którego konsekwencją są trzaski, szumy lub bóle w okolicach uszu.
Niestety mięśnie w tych obszarach są u wielu osób nagminnie napięte – ze względu na pozycję przy pracy czy doświadczany stres. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy, że te partie wymagają rozluźnienia. Możemy jednak samodzielnie sobie z nimi poradzić, stosując różnego rodzaju techniki manualne, automasaż i delikatne ćwiczenia szyi, karku, barków i ramion oraz obroty głowy w różnych płaszczyznach.
Oczywiście jesteśmy zdania, że każda aktywność fizyczna przyczynia się do naszego lepszego samopoczucia, dlatego serdecznie do niej zachęcamy. W zdrowym ciele zdrowy duch!
Jak poprawić słuch – zatroszcz się o zdrowy styl życia
Na nasze ciało powinniśmy patrzeć w sposób holistyczny. Niezdrowa dieta, choroby przewlekłe, brak ruchu czy też stosowanie używek to czynniki, które wpływają ujemnie na naszą kondycję zdrowotną. Jeżeli chcesz się cieszyć dobrym słuchem, zadbaj o siebie:
- Wysypiaj się,
- Jedz zdrowo,
- Nawadniaj organizm,
- Zrezygnuj z siedzącego trybu życia,
- Spaceruj,
- Znajdź aktywność fizyczną, która sprawia Ci przyjemność,
- Zredukuj poziom stresu, relaksuj się,
- Nie sięgaj po używki,
- Wykonuj profilaktyczną diagnostykę,
- Dbaj o kondycję umysłową,
- Rozwijaj swoje pasje i zainteresowania.
Jakie sytuacje powinny wzbudzić naszą czujność?
Starasz się troszczyć o swój słuch, unikasz szkodliwych czynników, dbasz o profilaktykę, a mimo to masz wrażenie, że coraz słabiej słyszysz? Być może cierpisz już z powodu niedosłuchu. Zwróć uwagę, czy takie sytuacje dotyczą również Ciebie:
- Słyszysz szumy uszne lub dzwonienie,
- Rozmowy telefoniczne sprawiają Ci kłopot,
- Często musisz prosić rozmówców o powtórzenie zdania,
- Rozmowa w grupie jest dla Ciebie wyczerpująca,
- Twoi bliscy uważają, że słuchasz zbyt głośno telewizji lub radia,
- Masz problem z rozróżnieniem dźwięków, kiedy jest ich więcej w otoczeniu,
- Wydaje Ci się, że Twoi bliscy mamroczą, mówią zbyt cicho.
- Nie umiesz określić źródła, z którego pochodzi dźwięk.
- Nie słyszysz powiadomień telefonu, dzwonka do drzwi itp.
Mogą to być objawy świadczące o niedosłuchu. W takiej sytuacji warto skorzystać z profesjonalnej diagnostyki, by określić jaka jest faktyczna kondycja narządu słuchu.
Wielu pacjentów odwleka taką decyzję w czasie, narażając się na niepotrzebny stres czy też pogłębianie się problemu. Specjalista w gabinecie jest od tego, by postawić diagnozę, wyjaśnić wszelkie wątpliwości, jak i zaproponować odpowiednio dopasowane rozwiązanie.
Czy niedosłuch może się cofnąć?
Wielu pacjentów, którzy zauważają już u siebie niepokojące symptomy, zadaje sobie zupełnie naturalne pytanie: czy niedosłuch może się cofnąć?
Nie chcemy dawać płonnych nadziei. Nie istnieje jednoznaczna odpowiedź na powyższe pytanie. To zależy od rodzaju niedosłuchu, jego przyczyny. Wszelkie wątpliwości natury zdrowotnej radzimy konsultować w punktach protetyki słuchu.
Niektóre przypadki są uleczalne czy też odwracalne – chodzi tutaj o niedosłuch przewodzeniowy. Niestety w zdecydowanej większości ubytek słuchu jest nieodwracalny –w przypadku niedosłuchu odbiorczego lub mieszanego.
Oczywiście możemy spróbować spowolnić postępowanie naszych dolegliwości, pamiętając o wszystkich zasadach, które wymieniliśmy powyżej. Pomocna może być także rehabilitacja słuchu.
Mam niedosłuch i co dalej?
Niedosłuch nie jest wyrokiem! Komfort życia pacjenta można łatwo przywrócić przy pomocy aparatu słuchowego. Aparaty słuchowe są dyskretne i komfortowe. Co najważniejsze, można je dostosować do indywidualnego przypadku, by zakres słyszalności był jak najlepszy.
Ważne, aby rodzina otaczała pacjenta wsparciem. Noszenie aparatu słuchowego wciąż naznaczone jest swego rodzaju tabu – kojarzy się ze słabością lub starzeniem. Z tego powodu osoby doświadczające niedosłuchu często zaprzeczają swoim dolegliwościom, jak i odwlekają decyzję o pójściu na badanie słuchu. Zupełnie niepotrzebnie!
Po włożeniu aparatu pacjent odczuwa widoczne efekty, zauważając ogromną różnicę w codziennym funkcjonowaniu. Warto dać sobie pomóc i skorzystać z takiego rozwiązania, które pozwoli na nowo cieszyć się pięknem otaczającego świata.
Bibliografia:
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/13076-ear-care-tips
https://www.cdc.gov/nceh/hearing_loss/how_do_i_prevent_hearing_loss.html